Darowizna to umowy, której celem jest nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy. Darowizna nieruchomości zawsze musi mieć formę aktu notarialnego.
Umowa darowizny – czy może zostać odwołana?
Jeżeli darczyńca popadnie w niedostatek zanim darowizna zostanie wykonana, wtedy umowa darowizny może zostać odwołana. Natomiast w przypadku gdy darczyńca popadnie w niedostatek, gdy darowizna została już wykonana, wtedy obdarowany zobowiązany jest do zapewnienia darczyńcy niezbędnych środków do życia lub zwrócenia środków do wysokości darowizny.
W przypadku, gdy obdarowany zachowa się w sposób rażąco niewdzięczny w stosunku do darczyńcy, wówczas darowizna może zostać odwołana. Istotą umowy darowizny jest jej nieodpłatność.
Trzy rodzaje umowy darowizny
Wyróżniamy trzy podstawowe typy przedmiotów umowy darowizny, które muszą być dokonane w formie aktu notarialnego:
- lokal stanowiący odrębną nieruchomość
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
- nieruchomość gruntowa zabudowana lub niezabudowana.
Umowa darowizny – podatek od darowizny
Dokonanie darowizny co da zasady podlega podatkowi od spadków i darowizn, ale darowizna między najbliższą rodziną (tzw. Grupa 0, z art. 4a tej ustawy) jest w całości zwolniona z tego podatku pod warunkiem zgłoszenia jej do Urzędu Skarbowego lub dokonania w formie aktu notarialnego. Co jednak istotne, podatkowi temu podlega tylko nabycie przez osoby fizyczne, a już nie przez osoby prawne (np. spółki).
W innych typowych wypadkach, notariusza pobiera ten podatek przy czynności w zakresie, w jakim wartość darowizny przekracza kwoty wolne od podatku ustalone w art. 9 ust. 1 ustawy w okresie ostatnich 5 lat między stronami w oparciu o stopień ich pokrewieństwa, który został podzielony na trzy tzw. „grupy podatkowe”. Darowizny od rodziców niezależnie od sumy ich wartości, nawet jeśli przekraczają kwotę wolną od podatku, mogą być zwolnione z opodatkowania od spadków i darowizn.
Umowa darowizny – 3 grupy podatkowe
Wyróżnia się 3 grupy podatkowe i szczególną grupę 0, to jest:
Umowa darowizny – czy trzeba ją zgłaszać do Urzędu Skarbowego?
Notarialne darowizny nie wymagają zgłoszenia do Urzędu Skarbowego, a dokonane w innej formie muszą być zgłoszone samodzielnie przez obdarowanych w odpowiednim terminie. Lecz darowizna środków pieniężnych w grupie podatkowej 0 (nawet w formie aktu notarialnego), aby była w pełni zwolniona od podatku – wymaga jednak dokonania jej jako przelewu z załączeniem dowodu przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym – i jej zgłoszenia lub nie w zależności od formy; inaczej podlega opodatkowaniu jak w I grupie podatkowej.