Umowa dożywocia to umowa, na podstawie której jedna ze stron w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywającemu dożywotnie utrzymanie. Umowa dożywocia uregulowana jest w art. 908-916 Kodeksu cywilnego.
Umowa dożywocia w formie aktu notarialnego
Umowa dożywocia musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Przeniesienie własności nieruchomości jednocześnie powoduje obciążenie nieruchomości prawem dożywocia.
Osobę uprawnioną na podstawie umowy o dożywocie nazywa się dożywotnikiem.
Dokładny zakres uprawnień dożywotnika zwykle określa umowa o dożywocie. W braku odmiennych ustaleń umownych nabywca powinien przyjąć zbywającego jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, a także zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający miejscowym zwyczajem.
Umowa dożywocia – zmiana warunków
Na żądanie jednej ze stron umowy sąd może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia wynikające z prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. Dotyczy to takich sytuacji, gdy między dożywotnikiem a zobowiązanym wytworzyły się złe relacje i stosunki tego rodzaju, że nie można wymagać od stron dotychczasowej umowy, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczność.
Należy pamiętać, że w przeciwieństwie do darowizny dożywocie nie jest zaliczane na schedę spadkową, a co za tym idzie nigdy nie spowoduje możliwości dochodzenia roszczeń o zachowek.
Umową dożywocia nie można przenieść spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.